महाराष्ट्र टाईम्स दि. २७ फेब्रुवारी २०१६ : स्टार्टअप्स म्हणजे ‘ई-कॉमर्स’ – आणि वेबसाईट व मोबाईल द्वारे वस्तू विकणे हे समीकरणं सध्या झालेल आहे. ई-कॉमर्स’ मागची तांत्रिक संकल्पना एकसारखी वाटली तरी त्यां प्रत्येकाचं बिझिनेस व रेव्हेन्यू मॉडेल हे वेगवेगळ आहे. नवनवीन वस्तू, आकर्षक ब्रॅण्ड व पॅकेजिंग, आक्रमाक व इनोव्हेटीव्ह मार्केटिंग, स्टोरेज व डिलिव्हरी आणि मोठ मोठे सेलिब्रेटिज म्हणुन ब्रॅण्ड अ‍म्बॅसेडअर्स हे प्रत्येकाचे काही ठरलेले हुकमी एक्के आहेत. या प्रत्येकाचा नीट अभ्यास होण गरजेच आहे.
किराणा सामान एक अगदीच रटाळ खरेदी – पण ही दैनंदिन आयुष्यातील एक महत्वाची आणि अटळ जबाबदारी आहे. घरगुती किराण्याचं गणित आणि त्याची यादी करून ते घरी आणण्यापर्यंतचा ‘भार’ पेलताना गृहिणीना याआधी मोठी कसरत करावी लागायची. पण आता ही जबाबदारी नुसतीच ‘हलकी’ नाही तर फारच सोपी झाली आहे. याचे कारण घरगुती किराणा ‘ऑनलाईन’ उपलब्ध झाला आहे.
गेल्या काही दिवसांपासून अभिनेता शाहरुख खान एका जाहिरातीत झळकताना आपल्याला दिसतोय. त्याच्या घरातील किराणा सामान संपलय आणि नवीन सामान कसं आणायचं या विचारात असताना तो सगळं सामान एका क्लिकसरशी घरी मागवतो. आठवलं का? शाहरुखच्या या जाहिरातीत दाखवलेला किराणा सामानाची ऑनलाईन सेवा पुरवणारा स्टार्ट अप म्हणजेच www.bigbasket.com.
भारतातील सर्वात मोठे ऑनलाईन सुपरमार्केट अशी या संकेतस्थळाची ओळख आहे. सध्या पुणे, मुंबई, बंगळूरू, हैदराबाद, म्हैसूर, चेन्नई आणि दिल्ली यांसारख्या शहरात त्याची सेवा उपलब्ध असून येत्या काही काळात देशातील अन्य २७ मुख्य शहरे आणि निमशहरी भाग व्यापण्याचा ‘बिग बास्केट’चा विचार आहे.
व्ही. एस. सुधाकर, हरी मेनन, विपुल पारेख, अभिनय चौधरी आणि व्ही. एस. रमेश हे उच्चशिक्षित तरुण मित्र काहीतरी वेगळं करण्याच्या इराद्याने एकत्र आले आणि त्यांनी १९९९ साली ‘फेबमार्ट डॉट कॉम’ या नावाने देशातील पहिल्यावहिल्या ऑनलाईन उद्योगाची सुरुवात केली. पुढे २००१ मध्ये फेबमार्टचा भाग असलेला ऑनलाईन किराणा उद्योग विभाग सुरु केला. त्यानंतर या मित्रांनी दक्षिण भारतात किरकोळ विक्री केंद्राची एक साखळी स्थापन केली. ही मात्र ऑनलाईन नव्हती तर प्रत्यक्षातील दुकाने होती. पण नंतर ती एका मोठ्या उद्योग समूहाला विकून टाकली. ‘मोअर’ या ब्रॅण्डने प्रसिद्ध झालेली बिर्ला या बलाढ्य उद्योगसमूहाची किराणा विक्रीची ही साखळीकेंद्रे मुळची ‘फेबमार्ट’चीच. मात्र ऑनलाईन किराणा विक्रीच्या संकल्पनेने झपाटून गेलेले आणि त्यावर विश्वास असलेले हे मित्र पुन्हा एकत्र आले. त्यातूनच डिसेंबर २०११ साली ‘बिग बास्केट डॉट कॉम’चा जन्म झाला.
एक हजार ब्रॅण्डच्या १४ हजारांहून अधिक उत्पादनांनी बिग बास्केटचा ‘कॅटलॉग’ भरलेला आहे. त्यात ताजी फळे, भाज्या, कडधान्ये, मसाले, ड्रायफ्रुट, चॉकलेट, शीतपेये यांशिवाय फ्रेश मीटचाही समावेश आहे. ऑर्डर नोंदवल्यापासून काही तासाच्या आत सर्व सामान ग्राहकाच्या घरी हजर. या ‘फ्री डोअर डिलिव्हरी’मुळेच बिग बास्केटची निवड करणाऱ्यांची संख्या दिवसेंदिवस वाढत आहे. हकाभिमुखता, उत्पादनांचे वैविध्य आणि तंत्रज्ञानाच्या सहाय्याने नाविन्य जपणे या त्रिसूत्रीवर ‘बिग बास्केट डॉट कॉम’चा डोलारा उभा आहे आणि त्यातच त्यांचे यश सामावले आहे. सुमारे एक हजार हातांना काम देणाऱ्या या कंपनीच्या ग्राहकांची संख्या पाच लाख इतकी आहे आणि दरमहा २० टक्के वेगाने ही संख्या वाढतच आहे. बिग बास्केटची टीम दिवसाला २० हजार ऑर्डर्स पूर्ण करते. २०१४ या वर्षात सुमारे २५० कोटींची विक्रमी उलाढाल करणाऱ्या ‘बिग बास्केट’ने भविष्यात याहून मोठे लक्ष्य आपल्यासमोर ठेवले आहे.
ऑनलाईन ऑर्डर ‘बुक’ करत घरपोच मालाची सेवा पोहोचवणे हे काम व्यापक फायदा मिळवून देणारे असले तरी त्यातील आव्हाने तितकीच मोठी आहेत. कारण या क्षेत्रातील प्रोडक्ट विशेषतः भाजीपाला, फळे ही लवकर नाशवंत पावणारी असल्याने ती ग्राहकांपर्यंत पोहोचवताना त्यांचा ताजेपणा टिकवणं, त्यांच्यावर डाग पडू न देणं यासाठी विशेष खबरदारी घ्यावी लागते. एकाचवेळी बास्केटमध्ये हवाबंद, बर्फात गोठवलेले, नाशवंत द्रव अशा वेगवेगळ्या पदार्थांची व्यवस्थित मांडणी करून त्याची निगा राखत वेळेवर ग्राहकांकडे पोहोचवणं हे तसे आव्हानात्मक आहे. त्यात दिरंगाई करणे म्हणजे सरळसरळ नुकसान आणि ग्राहकांची नाराजी ओढवून घेणं. हे सगळं विनासायास व्हावं म्हणून प्रशिक्षित आणि कुशल मनुष्यबळावर कंपनीने विशेष भर दिला आहे.
सामानाची होमडिलिव्हरी कमीत कमी वेळेत करता यावी म्हणून कंपनीने अलीकडेच बंगळूरस्थित ‘डिलिव्हर’ हा फूड डिलिव्हरी स्टार्ट अप विकत घेतला. या क्षेत्राचे भविष्य आणि संधी लक्षात घेता अनेक गुंतवणूकदार आपले पैसे ‘बिग बास्केट’मध्ये टाकायला तयार झाले आहेत. त्याच्या आधारावर कंपनीने मोठ्या संख्येने शीतकेंद्रांची उभारणी करण्याचे नियोजन सुरु केले आहे.
आज भारतातील किरकोळ किराणा क्षेत्राची उलाढाल ३५० बिलियन अमेरिकी डॉलर्स इतकी असून ती वर्षाला १० टक्के दराने वाढते आहे. त्यापैकी ऑनलाईन किराणा उद्योगाची उलाढाल येत्या चार वर्षात १० बिलिअन अमेरिकी डॉलर्स इतकी होण्याची शक्यता आहे. आजमितीला दुध ते किराणामाल असे अनेक लोकल बनिया आणि फार्म टू किचन असे सेवापुरवठादार या क्षेत्रात असताना ग्राहकांना सर्वोत्तम आणि वेगवान सुविधा देत ‘बिग बास्केट’ने या क्षेत्रातील आघाडी टिकवून ठेवली आहे.
तंत्रज्ञान आणि कल्पकतेच्या जोरावर विश्वासार्ह ठरत असलेल्या ‘बिग बास्केट डॉट कॉम’ या स्टार्ट अपचा हा ‘ऑनलाईन’ प्रवास ‘ऑफलाईन’ मार्गाने व्यवसाय करणाऱ्या किराणा दुकानदारांसाठी तसेच इतर वस्तू विकानार्यांसाठी देखील उद्बोधक असाच आहे. पण या यशाच्या सरळसोपा वाटणारा या उद्दोगाच्या मागे प्रचंड अंग मेहनत आहे हे आपण विसरता कामा नये.
----------------------------------------
असे लेख नियमित वाचायला मिळण्यासाठी आमचे फेसबुक पेज नक्की लाईक कराhttps://web.facebook.com/Small-idea-BIG-MONEY-1626762127611…
------------------------------------------
source : http://www.myniti.com/2016/03/blog-post.html
असे लेख नियमित वाचायला मिळण्यासाठी आमचे फेसबुक पेज नक्की लाईक कराhttps://web.facebook.com/Small-idea-BIG-MONEY-1626762127611…
------------------------------------------
source : http://www.myniti.com/2016/03/blog-post.html